Zakres usług komorniczych – co obejmuje działalność kancelarii komorniczej

Zakres czynności komornika sądowego obejmuje przede wszystkim egzekwowanie orzeczeń sądowych, zabezpieczanie roszczeń i organizację sprzedaży zajętego mienia. Komornik działa jako funkcjonariusz publiczny przy sądzie rejonowym na podstawie ustawy z 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych i Kodeksu postępowania cywilnego. Poniżej przedstawiono główne obszary aktywności kancelarii komorniczej, ich podstawy oraz praktyczne aspekty postępowania.

Przeczytaj również: Bezterminowa Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego?

Egzekucja świadczeń pieniężnych i niepieniężnych

Egzekucja świadczeń pieniężnych polega na przymusowej realizacji zasądzonych należności. Komornik może prowadzić zajęcia m.in. wynagrodzenia za pracę, rachunków bankowych, wierzytelności od kontrahentów, ruchomości oraz nieruchomości. Działania przebiegają zgodnie z wnioskiem wierzyciela i treścią tytułu wykonawczego, z poszanowaniem przepisów o kwotach wolnych od zajęcia i ograniczeniach egzekucji.

Przeczytaj również: Leczenie szpitalne a wizyta pielęgniarki w domu pacjenta

Egzekucja świadczeń niepieniężnych dotyczy obowiązków innych niż zapłata (np. wydanie rzeczy, opróżnienie lokalu po prawomocnym orzeczeniu, zaniechanie określonych działań). Komornik realizuje te czynności w granicach utrwalonych w tytule wykonawczym, w razie potrzeby przy wsparciu policji i innych organów na mocy stosownych przepisów.

Przeczytaj również: Idzie ubezpieczony do lekarza

Zajęcie ruchomości, nieruchomości i wierzytelności

Zajęcie ruchomości obejmuje m.in. wyposażenie domowe, sprzęt elektroniczny, pojazdy czy maszyny w zakresie dopuszczonym przez prawo. Komornik sporządza protokół zajęcia, może ustanowić dozór oraz wyznaczyć termin sprzedaży. Wyłączone z egzekucji są przedmioty niezbędne do codziennego funkcjonowania w zakresie przewidzianym przez przepisy.

Zajęcie nieruchomości odbywa się według trybu ustawowego: od dokonania zajęcia i wpisu w księdze wieczystej, przez opis i oszacowanie, po sprzedaż. Strony otrzymują stosowne pouczenia o środkach zaskarżenia. Postępowanie wymaga dokumentów identyfikujących nieruchomość oraz współdziałania biegłego rzeczoznawcy przy oszacowaniu.

Zajęcie wierzytelności i praw majątkowych dotyczy np. środków na rachunkach bankowych, nadpłat podatku, wynagrodzenia, rent, emerytur oraz innych wierzytelności przysługujących dłużnikowi. Komornik kieruje zawiadomienia do dłużników zajętej wierzytelności i instytucji zobowiązanych do realizacji zajęcia.

Licytacja mienia i zarząd nad zajętym majątkiem

Licytacja mienia to ustawowy tryb sprzedaży zajętych ruchomości i nieruchomości. Komornik ogłasza termin, warunki oraz cenę wywołania, prowadzi przetarg publiczny i sporządza protokół. Środki uzyskane z licytacji przeznacza się na spłatę należności zgodnie z zasadami podziału sumy uzyskanej z egzekucji.

Zarządzanie zajętym mieniem obejmuje dozór, przechowanie, opis i oszacowanie. W razie potrzeby komornik powołuje biegłych do wyceny oraz podejmuje czynności zmierzające do zabezpieczenia stanu i wartości majątku do czasu sprzedaży.

Zabezpieczenie roszczeń na czas postępowania

Zabezpieczenie roszczeń ma na celu ochronę możliwości późniejszej egzekucji. Na podstawie postanowienia sądu komornik wykonuje zarządzenia zabezpieczające, np. zajęcie rachunku bankowego, ustanowienie zakazu zbywania nieruchomości czy zajęcie ruchomości. Środki zabezpieczenia są proporcjonalne do żądania i wykonywane w granicach wskazanych przez sąd.

Eksmisje i wydanie rzeczy

Eksmisje przeprowadza się wyłącznie na podstawie prawomocnego tytułu wykonawczego. Komornik wykonuje obowiązek opróżnienia lokalu z osób i rzeczy, z zachowaniem przepisów o prawach osób uprawnionych do lokalu socjalnego lub tymczasowego. Strony otrzymują zawiadomienia o terminach oraz pouczenia o przysługujących środkach prawnych.

Wydanie rzeczy następuje w trybie egzekucji obowiązku wydania określonego przedmiotu. Komornik ustala miejsce przechowywania, w razie potrzeby przeprowadza przeszukanie w zakresie dopuszczalnym przez prawo oraz sporządza protokoły z czynności.

Doręczanie pism i poszukiwanie majątku

Doręczenie dokumentów odbywa się na podstawie upoważnień ustawowych, w szczególności gdy wymagają tego przepisy postępowania cywilnego. Komornik stwierdza fakt doręczenia i sporządza poświadczenie doręczenia zgodne z wymogami formalnymi.

Poszukiwanie majątku dłużnika polega na ustalaniu składników majątkowych poprzez zapytania do rejestrów i instytucji przewidzianych prawem (m.in. banki, ZUS, CEPIK, księgi wieczyste). Czynność może podlegać opłacie przewidzianej przepisami o kosztach komorniczych.

Egzekucja świadczeń alimentacyjnych

Egzekucja alimentów obejmuje stosowanie środków dopuszczalnych prawem, z pierwszeństwem zaspokojenia należności alimentacyjnych w podziale sum uzyskanych. Komornik na wniosek uprawnionego prowadzi czynności zmierzające do szybkiej identyfikacji źródeł dochodu i mienia dłużnika, z uwzględnieniem przepisów o ochronie danych i tajemnicy prawnie chronionej.

Koszty postępowania egzekucyjnego

Opłaty komornicze ustala ustawa o kosztach komorniczych. W sprawach egzekucji świadczeń pieniężnych zasadnicza opłata ma charakter procentowy i jest liczona od wyegzekwowanej kwoty, z wyjątkami przewidzianymi w ustawie. Dodatkowe koszty mogą dotyczyć m.in. poszukiwania majątku, doręczeń, ogłoszeń i czynności terenowych.

Informacje o aktualnych stawkach należy weryfikować w obowiązujących aktach prawnych lub w obwieszczeniach właściwych organów. Strony postępowania mają prawo do informacji o naliczonych opłatach i sposobie ich rozliczenia.

Prawa i obowiązki stron postępowania

Wierzyciel i dłużnik dysponują uprawnieniami procesowymi, takimi jak składanie wniosków, przeglądanie akt, wnoszenie skarg na czynności komornika oraz wnioskowanie o zawieszenie lub umorzenie egzekucji w przypadkach przewidzianych prawem. Komornik poucza strony o przysługujących środkach zaskarżenia i terminach.

Ochrona dóbr osobistych i danych jest integralnym elementem postępowania. Komornik przetwarza dane wyłącznie w granicach niezbędnych do wykonania zadań ustawowych, w oparciu o podstawy prawne i z zachowaniem tajemnicy informacji.

Kontakt i właściwość miejscowa

Właściwość miejscowa co do zasady wiąże komornika z obszarem sądu rejonowego, przy którym działa, z możliwością wyboru komornika w granicach dopuszczonych przepisami. Przed złożeniem wniosku należy sprawdzić właściwość oraz wymagane dokumenty wynikające z tytułu wykonawczego i przepisów wykonawczych.

Informacje o czynnościach, terminach i ogłoszeniach licytacyjnych publikowane są na oficjalnych stronach oraz w ustawowo przewidzianych miejscach. Dane kontaktowe i godziny przyjęć interesantów znajdują się na stronie kancelaria komornicza w Łukowie.

Najczęściej spotykane pytania praktyczne

• Jakie dokumenty są niezbędne do wszczęcia egzekucji? Co do zasady tytuł wykonawczy (np. prawomocne orzeczenie z klauzulą wykonalności) oraz wskazanie sposobów egzekucji w granicach prawa.
• Czy można zaskarżyć czynności komornika? Tak, służy skarga na czynności komornika w terminach i trybie określonym w Kodeksie postępowania cywilnego.
• Co podlega wyłączeniu spod egzekucji? Ustawowo określone przedmioty i kwoty wolne od zajęcia, w tym część wynagrodzenia oraz rzeczy niezbędne do codziennego użytku.
• Jak przebiega licytacja nieruchomości? Po opisie i oszacowaniu następuje publiczna licytacja, a cena wywołania i warunki udziału wynikają z obwieszczenia.

Zakres działań w ujęciu etycznym i prawnym

Standardy etyczne określa Kodeks Etyki Zawodowej Komornika Sądowego. Czynności wykonuje się bezstronnie, z poszanowaniem godności stron oraz przepisów o ochronie miru domowego i prywatności. Komunikacja z uczestnikami postępowania ma charakter urzędowy i opiera się na pouczeniach wynikających z przepisów.

Podstawy prawne to w szczególności ustawa o komornikach sądowych, ustawa o kosztach komorniczych oraz Kodeks postępowania cywilnego. Wszelkie działania komornika muszą mieścić się w granicach prawa i tytułu wykonawczego, z udokumentowaniem czynności w aktach sprawy.